در حرفه ی موسیقی افراد زیادی موفق شده اندکه از آنها به عنوان اساتید موسیقی یاد می شود در این مطلب ما 15 تا از این افراد سر شناس در موسیقی را به شما معرفی می کنیم تا با زندگی نامه ی آنها آشنا شوید و هم چنین باید بدانید که برای موفق شدن در هر کاری باید به جد تلاش کرد.
مقدمه
این اساتید مرد و بعضا زن موسیقی ایرانی با توجه به نظرسنجی از کاربران وب سایت های مختلف، مجلات موسیقی و تنی چند از پیشکسوتان موسیقی و کارنامه هنری به شما معرفی می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر از هر استاد، روی نام او کلیک کنید.
بزرگان موسیقی ایران از دید پیشکسوتان موسیقی
- حسین تهرانی: او برای اولین بار نت نگاری برای تنبک را انجام داد. او اولین کتاب آموزش تنبک را با همکاری هوشنگ ظریف و مصطفی کمال پورتراب و حسین دهلوی به چاپ رساند.
- قمرالملوک وزیری: بنان در وصف قمر الملوک گفته: قمرالملوک ام کلثوم ایران است
- حسین علیزاده:موسیقی دان ، ردیف دان، آهنگ ساز، پژوهش گر و نوازنده تار و سه تار اهل ایران و نامزد دریافت ۳ جایزه گرمی است.
- جلیل شهناز:موسیقی دان و نوازندهٔ تار اهل ایران بود. در تار نوازی شهناز با توجه به تمام نواندیشی هایش می توان ردپای ردیف و احاطه ایشان به ردیف را دید. جمله بندی شهناز به تمام معنا آوازی است، انگار که یک خواننده آواز می خواند و شما می توانید دنبالش کنید.
- همایون خرم:نوازندهٔ ویولن، موسیقی دان و آهنگساز موسیقی اهل ایران بود. گر چه در شیرین نوازی خرم را نمی توان با اسدالله ملک، پرویز یاحقی و حبیب الله بدیعی هم تراز دانست با این حال توانایی او در آفرینش آنی ملودی های جاندار و جذاب، بافت تکنوازیهای او را به مراتب از کارهای دیگران خوش ساختتر و پرمایه تر می سازد.
- خدیجه اشرف السادات (مرضیه):پدرش، سید حسن مرتضایی و مادرش، ربابه، از افراد هنردوست بودند. در خانواده و اقوام او هنرمندانی از قبیل مجسمه ساز، نقاش و مینیاتوریست و موسیقی دان بودند.
- کیهان کلهر:برنده جایزه گرمی ست و ساز تخصصی او کمانچه است و افزون بر آن تنبور، سه تار و شاه کمان نیز می نوازد. کلهر با هنرمندان نامی ایرانی همانند محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، حسین علیزاده، علی اکبر مرادی، علیرضا افتخاری، ایرج بسطامی، همایون شجریان، مجید خلج و اعضای گروه دستان آهنگسازی و نوازندگی کرده است.
- جلال ذوالفنون:جلال ذوالفنون آثار نوشتاری و صوتی فراوانی در زمینهٔ موسیقی ایرانی از خود به جای گذاشته که از بین آنها می توان آلبوم های گل صدبرگ و آتشی در نیستان با صدای شهرام ناظری را نام برد.او نخستین کسی بوده است که کتاب آموزشی خاص برای سه تار نوشته است.
- پرویز مشکاتیان:آهنگساز، موسیقی دان، استاد دانشگاه، پژوهشگر و نوازنده سنتور اهل ایران بود. او به نواختن سه تار نیز آشنایی داشت.
- حسن کسایی:موسیقیدان و نوازندهٔ نِی و سه تار اهل ایران بود. حسن کسایی به نوعی از ابتدا شروع به ابداع تکنیک و پیاده کردن تمام دستگاه ها در ساز نِی نمود.
- اکبر گلپایگانی:معروف به گُلپا از خوانندگان سرشناس موسیقی اصیل ایرانی است.پیر پائولو پازولینی کارگردان ایتالیایی در فیلم مده آ قسمتی از آواز اکبر گلپایگانی (با تار جلیل شهناز) را بدون اجازه از صاحبان اثر استفاده کرده بود و گلپایگانی پس از ثبت شکایت و بعد از گذشت یک سال - به گفتهٔ خودش - یک میلیون دلار غرامت از پازولینی دریافت کرد
- رحمت الله بدیعی:موسیقی دان، نوازنده کمانچه، ویولن و دارنده مقام درجه نخست هنر ایرانی است.
- مسعود بختیاری:خواننده، ترانه سرا و آهنگساز مشهور مردم لر بختیاری بود.
- حسین خواجه امیری (ایرج):که به صورت حرفه ای با نام ایرج شناخته می شود، خواننده موسیقی سنتی ایرانی است. به ایرج لقب <<پهلوان آواز>> را داده اند و در میان طرفدارانش با این لقب شناخته می شود. محمدرضا شجریان دربارهٔ وی می گوید: <<صدای ایرج در تاریخ آوازخوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند، می گوید صدا شبیه صدای ایرج است>>
- فاطمه واعظی (پریسا):خواننده مشهور ایرانی، ردیفدان و استاد هنر آواز ایرانی است
- عصمت باقرپور (دلکش):از وی با عناوینی چون <<زن حنجره طلایی>>، <<آتش کاروان هنر>> یاد می شود. او ترانه هایش را تنها به دو زبان فارسی و مازندرانی خوانده است.
- احمد عبادی:از استادان موسیقی ایرانی و نوازندهٔ برجستهٔ سه تار و فرزند میرزا عبدالله فراهانی و نوه علی اکبر فراهانی بود. وی دایی هوشنگ سیحون معمار برجسته ایرانی است . وی همچنین مبدع روش کوک نوینی برای سه تار است و سبک نوازندگی وی از نظر برخی کارشناسان متفاوت و ویژه است. او با خواننده هایی مانند غلامحسین بنان همکاری داشته است. همچنین محمدرضا شجریان از وی به عنوان بزرگترین استادش در موسیقی ایرانی یاد می کند.
- ادیب خوانساری:نخستین خوانندهٔ مرد در رادیوی ملی ایران بود.
- فرامرز پایور:موسیقی دان ایرانی، ردیف دان، آهنگ ساز، مدرس و نوازنده سنتور و محقق موسیقی ایرانی بود. وی چهره ماندگار و یکی از تأثیرگذارترین های موسیقی ایرانی است
- فرهنگ شریف:دارای نشان درجه یک هنری معادل دکتری، از چهره های ماندگار موسیقی، نوازنده و بداهه نواز تار اهل ایران بود.
بزرگان موسیقی ایران از دید مجلات موسیقی
1- غلامحسین بنان
(زادهٔ ۱۵ اردیبهشت ۱۲۹۰ درتهرانminus; درگذشتهٔ۸ اسفند۱۳۶۴در تهران)خوانندهٔموسیقی کلاسیک ایرانیاست که از سال های ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۴۷ در زمینهٔ موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضوشورای موسیقی رادیو، استادآوازهنرستان موسیقی تهرانو بنیان گذارانجمن موسیقی ایرانبوده است.او اولین خواننده ایرانی آشنا با خط بین المللی موسیقی (نُت) است.
ترانه هایی از جمله بهار دلنشین، الهه ناز و سرود ای ایران از آثار شناخته شده با صدای بنان هستند. از سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، با همکاری شماری از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید. او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه <<گلهای رنگارنگ>> بنا به دعوت داود پیرنیا همکاری داشت.
بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ آهنگ را اجرا کرد. ویژگی صدای وی زیر و بم ها و تحریرات صدای اوست. بنان هم به آواز قدیمی و کلاسیک ایرانی و هم به نغمات جدید و مدرن ایرانی تسلط داشت که به عنوان نمونه می توان تصنیف <<الهه ناز>> را نام برد. برخی بنان را بزرگترین اجرا کنندهٔ سبک وزیری-خالقی می دانند. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از اجراکنندگان آثار صبا و مرتضی محجوبی بود. همچنین به مرکب خوانی و تلفیق شعر و موسیقی مسلط بود.
2-جلال تاج اصفهانی
تاج اصفهانی در سال 1282 متولد و در سال 1360 دار فانی را وداع گفت . از آثار او می توان به صفحه هاي گرامافون، نوارهاي راديويي ونوارهاي خصوصي اشاره کرد.
وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده می کرد. دکلاماسیون شعر، تحریرهای برجسته، تنوع تحریری، صدایی رسا و قدرتمند و مناسب خوانی برخی از ویژگی های آوازی اوست.
از مشهورترین آثار جلال الدین تاج اصفهانی صفحه آواز همایون است که در حدود ۱۳۱۲ خورشیدی در تهران ضبط شد. این اثر، دهه های متوالی از شهرت و محبوبیت برخوردار بود و اکنون نیز از آثار معیار در بررسی مکتب آواز اصفهان است.
جلال تاج اصفهانی در مصاحبه ای در اوایل دههٔ ۱۳۵۰ مدعی شد که خود او بود که برای اولین بار تصنیف مرغ سحر را در باغ سهم الدوله اجرا کرده است
3- محمد رضا شجریان
علت معروف شدن :نوع صدا و سبک مخصوص به خوداجرای آوازها و تصانیف ملی میهنی به یادماندنی. آلبوم معروف : نوا ،بیداد ،هم نوا با بم و.
وی همچنین خوش نویس در خطِ نستعلیق، رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان گذار گروه شهناز، شرکت دل آواز، باغ هنر بمو طراح چند ساز موسیقی بود. او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، نامدارترین تلاوت قرآنیِ او بود.
از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگانی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسام الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار، بیژن کامکار، سینا سرلک و پسرش همایون از شاگردان شجریان بودند.
4-اردشير كامكار
نوازندهٔ کمانچه، قیچک و ویولن است. او از اعضای گروه کامکارها است. اردشیر کامکار همواره برای گسترش هرچه بیش تر قابلیت های ساز کمانچه کوشیده است. وی با استفاده از تکنیک های خاص ویولن و پوزیسین های ویولن بر روی ساز کمانچه توانست چهره ای دیگر از این ساز به نمایش بگذارد.
از شاخصه های او در نوازندگی کمانچه، می توان به پوزیسیون های ۷ به بالا و اجرای صداهای هارمونیک که این تکنیک ها مختص ساز ویولن می باشد و تقریباً برای ساز کمانچه به سختی قابل اجرا است اشاره نمود.
5- رهي معيري (بيوك)
با تخلص رهی از غزلسرایان معاصر ایران و از ترانه سرایان و تصنیف سرایان به نام است. از ترانه های سروده شده توسط وی می توان <<شد خزان>>، <<شب جدایی>>، <<کاروان>>، <<مرغ حق>> و <<جوانی>> را نام برد.
او از دودمان معیرالممالک بود که از زمان نادر شاه افشار وزیر ضرابخانه و خزانه دار بوده اند تا زمان قاجار. رهی معیری در سال های آخر عمر در برنامه گل های رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی می کرد.
6- شهرام ناظري
موسیقیدان و خواننده کرد ایرانی است. او از خوانندگانِ شناخته شدهٔ موسیقی اصیل ایرانی و ملقب به <<شوالیه آواز ایران>> است. مجمع انجمن آسیا وی را <<هنرمند برتر آسیا>>، نیویورک تایمز او را <<بلبل فارسی>> و کریستین ساینس مانیتور او را <<لوچانو پاواروتی ایران>> نامیده است.
ناظری خواننده ای است که در آثارش روحیه تکرار ناپذیری دارد و همواره تلاش نموده است که نگرش و تجربه ای جدید را در آواز و موسیقی به وجود آورد. وی تحریرهای ریتمیک و خاصی را از سال های پایانی دهه هفتاد خورشیدی در آثارش استفاده نمود، از جمله این آثار می توان به آلبوم های ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه (شور رومی) اشاره کرد.
7- هوشنگ ظريف
موسیقی دان و نوازندهٔ تار برجسته فارس است. هوشنگ ظریف با اجرای کنسرت های موسیقی ایرانی در وین پایتخت اتریش، موجب شناساندن بیش از پیش موسیقی ایرانی به این مرکز موسیقی اروپا شد. وی در سال ۱۹۸۵ با هدف گسترش موسیقی سنتی ایران، در جشنواره اینسبورگ شرکت کرد.
هوشنگ ظریف علاوه بر نواختن ساز تار، با نواختن سه تار و تنبک نیز آشنایی کامل داشت او همچنین در تدوین روش نوازندگی تنبک با حسین تهرانی همکاری نمود که حاصل آن در کتابی تحت عنوان <<آموزش تنبک>> به چاپ رسید.
8-هوشنگ كامكار
آهنگ ساز اهل ایران است. او هم اکنون یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است. در سال ۱۳۵۴به اخذ درجه کارشناسی در رشته آهنگسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران نایل آمد و سپس در کنسرواتوار سانتاچی چیلییای رم به تحصیل کنترپوان و فوگ پرداخت و درجه کارشناسی موسیقی را در ایالات متحده آمریکا از دانشکده سانفرانسیسکو دریافت کرد. او به مدت ۱۰سال در دانشگاه هنر به تدریس موسیقی پرداخت و مدیریت گروه موسیقی این دانشگاه را به مدت ۶ سال (از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۸) عهده دار بود. وی سرپرستی گروه موسیقی کامکارها را برعهده دارد.
9- روح الله خالقي
موسیقی دان، آهنگساز و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. سرود مشهورِ <<ای ایران>>، که از آن به عنوان سرود ملیِ غیررسمی ایرانیان یاد می شود، از جمله آثار او است. وی که از شاگردانِ اصلی علینقی وزیری بود، با آثار و خدماتِ هنری خود، در حفظ نغمه ها و احیای جایگاهِ موسیقی ایرانی، در دورانی که توجه به این موسیقی کاهش یافته بود، کوشید.
روح الله خالقی در سال ۱۳۲۸، هنرستان موسیقی ملی را با انگیزهٔ حفظ موسیقی ملی ایران تأسیس کرد. رهبری ارکستر گل ها، سرپرستی ارکسترهای شماره یک و دو رادیو و عضویت در شورای موسیقی رادیو، از دیگر فعالیت های خالقی بود.
10- مجيد انتظامي
موسیقی دان، آهنگساز، نوازنده ابوا و مدرس موسیقی اهل ایران است. او فرزند عزت الله انتظامی بازیگر کهنه کار سینمای ایران می باشد. او همچنین تاکنون بیش از ۸۰ موسیقی فیلم نوشته است و از پرکارترین آهنگسازان سینمای ایران به شمار می آید. از آثار دیگرش حدود ۱۰ موسیقی صحنه ای می باشد که در اجرای بعضی از آن ها به عنوان نوازنده حضور داشته است. او در دانشکدهٔ موسیقی دانشگاه هنر نیز به تدریس پرداخته است و داوری بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز عهده دار بوده است.
11- حبيب الله بديعي
موسیقی دان و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. او از سال ۱۳۲۹ به عنوان تکنواز با برنامه موسیقی ارتش همکاری کرد و سال بعد بود که رسماً وارد ارکستر ابراهیم منصوری شد. حبیب الله بدیعی در سال ۱۳۳۱ در فیلم <<ولگرد>> صدای قوامی و شمس را با ویلن همراهی کرد. در سال های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۴ ارکستر کوچکی تشکیل داد که خوانندهٔ آن <<شمس>> بود.
این ارکستر تا پایان سال ۱۳۳۶ هر برنامهٔ رادیویی داشت. یک سال بعد وی وارد برنامه گلها شد و با خوانندگانی چون مرضیه، الهه، پوران، دلکش و رؤیا و شمس همکاری کرد. وی حدود ۲۰۰ آهنگ ساخته است که یکی از معروف ترین آن ها کعبه دل ها با صدای الهه است.
12- مرتضي حنانه
موسیقی دان و آهنگساز ایرانی بود.بزرگ ترین مشغله ذهنی مرتضی حنانه چندصدایی کردن موسیقی ایران بود. روز و شب در این فکر بود که برای آهنگ سازی از موسیقی ایران باید آن را چندصدایی کرد. کوشش های حنانه در این مورد او را به ابتکار هارمونی زوج رسانید که سال ها برای آن زحمت کشید و خود آن را به کار بست؛ ولی هارمونی زوج مورد پذیرش همه موسیقی دانان قرار نگرفت. جزو برجسته ترین محققان در زمینه موسیقی ایرانی ست.
13- محمد رضا لطفي
ردیف دان، موسیقی دان، آهنگ ساز، نوازندهٔ برجستهٔ تار و سه تار و کمانچه همچنین پژوهشگر و مدرس موسیقی سنتی ایرانی بود. او از چهره های تأثیرگذار موسیقی ایرانی بود و با خلق آثاری چون <<ایران ای سرای امید>>، <<کاروان شهید>>، <<برادر بی قراره>> و <<عشق داند>> به میان تودهٔ مردم راه یافت.
لطفی بنیان گذار کانون فرهنگی و هنری چاووش، گروه شیدا و مکتب خانه میرزا عبدالله بود و هنرمندان بسیاری از جمله مجید درخشانی، صدیق تعریف، حمید متبسم و حسین بهروزی نیا را تربیت کرد. او در کنار تار و سه تار، کمانچه، دف، نی و سنتور نیز می نواخت.
14- محمد نوري
آموزگار آواز و خواننده ایرانی بود. از برترین و مشهورترین آهنگ های وی می توان به جان مریم، کهکشان عشق، سرزمین محبوب من و ایران ایران اشاره کرد. محمد نوری برنده جایزه خورشید طلایی (۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار) در سال ۱۳۷۸ از جشنواره مهر، و دارای مدرک درجه یک هنری از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
البته ن بسیاری هم داریم که در زمینه موسیقی جزو بزرگان ایران بوده اند که در اینجا از اشاره به آنها معذوریم. اگر که سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات مطرح کنید.
